Image

Najstarsze miasto w Polsce

Kalisz (łac. Calisia, niem. Kalisch, ros. Калиш) - miasto w południowo-wschodniej części województwa wielkopolskiego, nad rzeką Prosną. W latach 1975-1998 był siedzibą województwa kaliskiego, obecnie Kalisz jest miastem na prawach powiatu i siedzibą powiatu kaliskiego ziemskiego. Kalisz zamieszkuje około 110 000 mieszkańców na powierzchni 70 km².
Historia Kalisza 
Liczne odkrycia rzymskich importów wskazują na to, że okolice Kalisza były ważnym ośrodkiem na trasie szlaku bursztynowego. To oraz podobieństwo średniowiecznej nazwy Kalisza do antycznej Kalisii/Calisii wzmiankowanej w II wieku n.e. przez Ptolemeusza z Aleksandrii było powodem ich utożsamiania przez niektórych historyków.
Osada kasztelańska z grodem od IX w. Nazwa pochodzi od używanego w Wielkopolsce archaizmu kał oznaczającego bagno, mokradło. Prawa miejskie na bazie prawa magdeburskiego Kalisz otrzymał powtórnie między latami 1253-1260. W czasie rozbicia dzielnicowego (XIII w.) stolica osobnego księstwa. W czasach nowożytnych siedziba wojewody, ośrodek sukiennictwa i stolarstwa, potem, w XIX wieku, przemysłu przędzalniczego. Ośrodek naukowy i religijny, po opuszczeniu habsburskich Czech w pobliżu osiedliły się wspólnoty braci czeskich. Od 1800 r. nieprzerwanie działa teatr założony przez Wojciecha Bogusławskiego. W początkach XIX w. siedziba stronnictwa politycznego kaliszan dążącego do reform gospodarczych.
W dniach 7 a 22 sierpnia 1914 roku w czasie I wojny światowej miasto zostało prawie całkowicie zniszczone ostrzałem artyleryjskim i poprzez podpalenia przez wojska niemieckie pod dowództwem majora Hermanna Preuskera. Na Wzgórzu Wiatracznym dokonano mordu na 80 cywilach (decymacja 800 zatrzymanych mężczyzn). Niemiecka komisja oceniła wówczas straty poniesione przez miasto na 25 mln rubli w złocie.
Image
Image

Kalendarium Kalisza

X w. -przypuszczalna rozbudowa grodu na Zawodziu,

1106 - Bolesław Krzywousty opanowuje gród kaliski,

1136 - Kalisz jest siedzibą kasztelana,

1139 - żydowskie osadnictwo w Kaliszu [1]

1190 - gród kaliski uznany został stolicą księstwa dzielnicowego,

ok. 1257 - Bolesław Pobożny nadał Kaliszowi przywilej lokacyjny na prawie średzkim,

1282 - Przemysł II potwierdził akt nadania praw miejskich,

1314 - Władysław Łokietek czyni z miasta ośrodek wojewódzki - stolicę wcielonej do Korony Ziemi Kaliskiej,

1343 - Kazimierz III Wielki zawarł w Kaliszu pokój z Krzyżakami *1426 - miasto ma okazały ratusz z wysoką wieżą,

1574 - sprowadzenie do Kalisza jezuitów przez prymasa Karnkowskiego,

1584 - powstało kolegium jezuickie,

1792 - wielki pożar zniszczył prawie całe miasto, m.in. ratusz i zamek,

1793-1806 - II rozbiór Polski; stolica departamentu, Prusy Południowe,

1801 - zbudowano teatr, w którym występowała trupa Wojciecha Bogusławskiego,

1806-1813 - Kalisz był stolicą departamentu w Księstwie Warszawskim,

1815-1914 - miasto jest stolicą województwa kaliskiego, a następnie guberni w Królestwie Polskim (zabór rosyjski); od końca XIX w. szybki rozwój przemysłu lekkiego,

1902 - uruchomiono połączenie kolejowe Kalisza z Warszawą,

1914 - wojska pruskie spaliły i zbombardowały miasto, z 68 tys. mieszkańców zostaje 5 tys.,

1918-1939 - Kalisz miastem powiatowym; 89 tys. mieszkańców w połowie *1939,

1925 - otwarcie nowego gmachu ratusza, odbudowa miasta,

1939-1945 - okupacja hitlerowska; zagłada ludności żydowskiej (ok. 30 tys.)[2], masowe represje i wysiedlenia powodują spadek ludności do 43 tys. osób,

1945-1975 - ponownie Kalisz zostaje miastem powiatowym,

1975-1998 - Kalisz stolicą województwa kaliskiego,

1991 - ustanowienie święta miasta - 11 czerwca (na pamiątkę potwierdzenia przez Przemysła II praw miejskich),

1992 - erygowanie diecezji kaliskiej,

4 czerwca 1997 - wizyta Jana Pawła II w Kaliszu,

1999 - Kalisz został miastem wydzielonym na prawach powiatu,

2000 - Kalisz otrzymał nagrodę premiera rządu Rzeczypospolitej i nagrodę w konkursie Związku Miast Polskich pn. "Innowacje w miastach",

2004 - Kalisz ma ok. 70 km2 powierzchni i prawie 110 tys. mieszkańców. Jest drugim pod względem wielkości miastem w województwie wielkopolskim.